אַ מעשׂה מיט אַ גרינהאָרן
מיסטער באַראַבאַן, ביזנעס־בראָקער, דערצײלט, װי אַזױ ער האָט אָנגע־
לערנט אַ גרינהאָרן, װאָס האָט געהײַראַט צוליב ביזנעס. איבערדערצײלט
מיט זײַן לשון.
― איר זאָגט: אַמעריקע איז אַ לאַנד פֿון ביזנעס ― נעװערמײנד. עס
דאַרף אַזױ צו זײַן. נאָר אַפֿטעראָל גײן הײראַטן און פֿאַרקױפֿן זיך צוליב
ביזנעס ― דאָס איז שױן, עקסקיוז מי, אַ חזירײַ. איך פּרעדיק ניט קײן
מאָראַל, נאָר איך זאָג אײַך, ס'אַ פֿעקט, אַז נײַן און נײַנציק פּראָצענט
גרינהאָרנס הײראַטן באַ אונדז צוליב ביזנעס.― פֿאַרדריסט דאָס מיך,
און אַז איך דערטאַפּ אַזאַ גרינהאָרן, װעט ער שױן פֿון מיר טרוקן נישט
אַרױס. ליװ איט טו מי, װעל איך אײַך דערצײלן אַ שײנס!
זיץ איך מיר אײנמאָל אין מײַן אָפֿיס און מײל די פּאָסט, קומט אַרײַן
צו מיר אַ גרינהאָרן, נאָך גאָר אַ באָי. און מיט אים אַ װײַבעלע ―
װאָס זאָל איך אײַך זאָגן? ― בלוט און מילך. שײן װי דער טאָג און
פֿריש װי אַן עפּעלע, נאָר־װאָס פֿונעם בױם. אַרײַנגעקומען, רופֿט ער זיך
אָן צו מיר: „האָו דו יו דו! זײַט איר דאָס מיסטער באַראַבאַן דער ביז־
נעס־בראָקער?“ „סידאַן! װאָס'ט איך זאָגן גוטס?“ עפֿנט ער מיר אױף זײַן
האַרץ און דערצײלט מיר אַ גאַנצע געשיכטע, סאָ ענד סאָ, אַזױ װי ער איז
אַ באָי ערשט צען יאָר אין לאַנד, אַ ני־פּענטס־מײקער באַ טרײד, און אין
אים האָט זיך פֿאַרליבט אָט דאָס װײַבעלע, געװען אַ מײדל אַן אַרבעטאָ־
רן, װאָס פֿאַרמאָגט טױזנט דאָלער אין קעש, האָט ער מיט איר חתונה
געהאַט און זוכט אַ ביזנעס, זײ זאָלן קאָנען מאַכן אַ לעבן און פֿאַרשפּאָרן
אַרבעטן אין שאַפּ, װאָרעם ער האָט, ניט פֿאַר אײַך געדאַכט, אַ רעמאַ־
טיז, באַ אים בלײַב עס, און אַזױ װײַטער. קוק איך אַפֿן װײַבעלע און זאָג
צו אים: „אין װאָס פֿאַר אַ ביזנעס װאָלט איר געגאַנגען?“ ענטפֿערט ער
|
|
a mayse mit a grinhorn
mister baraban, biznes-broker, dertseylt, vi azoy er hot onge-
lernt a grinhorn, vos hot gehayrat tsulib biznes. iberdertseylt
mit zayn loshn.
― ir zogt: amerike iz a land fun biznes ― nevermeynd. es
darf azoy tsu zayn. nor afterol geyn heyratn un farkoyfn zikh tsulib
biznes ― dos iz shoyn, ekskyuz mi, a khazeray. ikh predik nit keyn
moral, nor ikh zog aykh, s'a fekt, az nayn un nayntsik protsent
grinhorns heyratn ba undz tsulib biznes.― fardrist dos mikh,
un az ikh dertap aza grinhorn, vet er shoyn fun mir trukn nisht
aroys. liv it tu mi, vel ikh aykh dertseyln a sheyns!
zits ikh mir eynmol in mayn ofis un meyl di post, kumt arayn
tsu mir a grinhorn, nokh gor a boy. un mit im a vaybele ―
vos zol ikh aykh zogn? ― blut un milkh. sheyn vi der tog un
frish vi an epele, nor-vos funem boym. arayngekumen, ruft er zikh
on tsu mir: "hou du yu du! zayt ir dos mister baraban der biz-
nes-broker?'' "sidan! vos't ikh zogn guts?'' efnt er mir oyf zayn
harts un dertseylt mir a gantse geshikhte, so end so, azoy vi er iz
a boy ersht tsen yor in land, a ni-pents-meyker ba treyd, un in
im hot zikh farlibt ot dos vaybele, geven a meydl an arbeto-
rn, vos farmogt toyznt doler in kesh, hot er mit ir khasene
gehat un zukht a biznes, zey zoln konen makhn a lebn un farshporn
arbetn in shap, vorem er hot, nit far aykh gedakht, a rema-
tiz, ba im blayb es, un azoy vayter. kuk ikh afn vaybele un zog
tsu im: "in vos far a biznes volt ir gegangen?'' entfert er
|
אַ מעשׂה מיט אַ גרינהאָרן
מיסטער באַראַבאַן, ביזנעס־בראָקער, דערצײלט, װי אַזױ ער האָט
אָנגע
לערנט אַ גרינהאָרן, װאָס האָט געהײַראַט צוליב ביזנעס. איבערדערצײלט
מיט זײַן לשון.
― איר זאָגט: אַמעריקע איז אַ לאַנד פֿון ביזנעס ― נעװערמײנד. עס
דאַרף אַזױ צו זײַן. נאָר אַפֿטעראָל גײן הײראַטן און פֿאַרקױפֿן זיך צוליב
ביזנעס ― דאָס איז שױן, עקסקיוז מי, אַ חזירײַ. איך פּרעדיק ניט קײן
מאָראַל, נאָר איך זאָג אײַך, ס'אַ פֿעקט, אַז נײַן און נײַנציק פּראָצענט
גרינהאָרנס הײראַטן באַ אונדז צוליב ביזנעס.― פֿאַרדריסט דאָס מיך,
און אַז איך דערטאַפּ אַזאַ גרינהאָרן, װעט ער שױן פֿון מיר טרוקן נישט
אַרױס. ליװ איט טו מי, װעל איך אײַך דערצײלן אַ שײנס!
זיץ איך מיר אײנמאָל אין מײַן אָפֿיס און מײל די פּאָסט, קומט אַרײַן
צו מיר אַ גרינהאָרן, נאָך גאָר אַ באָי. און מיט אים אַ װײַבעלע ―
װאָס זאָל איך אײַך זאָגן? ― בלוט און מילך. שײן װי דער טאָג און
פֿריש װי אַן עפּעלע, נאָר־װאָס פֿונעם בױם. אַרײַנגעקומען, רופֿט ער זיך
אָן צו מיר: „האָו דו יו דו! זײַט איר דאָס מיסטער באַראַבאַן דער
ביזנעס־בראָקער?“ „סידאַן! װאָס'ט איך זאָגן גוטס?“ עפֿנט ער מיר אױף זײַן
האַרץ און דערצײלט מיר אַ גאַנצע געשיכטע, סאָ ענד סאָ, אַזױ װי ער איז
אַ באָי ערשט צען יאָר אין לאַנד, אַ ני־פּענטס־מײקער באַ טרײד, און אין
אים האָט זיך פֿאַרליבט אָט דאָס װײַבעלע, געװען אַ מײדל אַן
אַרבעטאָרן, װאָס פֿאַרמאָגט טױזנט דאָלער אין קעש, האָט ער מיט איר חתונה
געהאַט און זוכט אַ ביזנעס, זײ זאָלן קאָנען מאַכן אַ לעבן און פֿאַרשפּאָרן
אַרבעטן אין שאַפּ, װאָרעם ער האָט, ניט פֿאַר אײַך געדאַכט, אַ
רעמאַטיז, באַ אים בלײַב עס, און אַזױ װײַטער. קוק איך אַפֿן װײַבעלע און זאָג
צו אים: „אין װאָס פֿאַר אַ ביזנעס װאָלט איר געגאַנגען?“ ענטפֿערט ער
|