פֿון רעדאַקציע
פֿאַרשײדנס
* * *
װאָס דער צען באַטײַט
די רעדאַקציע װיל זאָגן אַ פּאָר װערטער װעגן דער הײך װאָס אונדזער זשורנאַל האָט דערקלעטערט: צען נומערן. דער עולם איז גרײט? גוט.
צען איז אַ סך.
אַ דאַנק פֿאַר אײַער צײַט.
* * *
דאַכט זיך, אַז די ליטעראַטי זײַנען דערלױבט קולערלײ נאַרישקײטן. און װען ס'האַנדלט זיך װעגן ייִדיש, אַל אחת כּמה וכּמה.
אין לעצטן נומער פֿון אײנעם פֿון אונדזערע בכּבֿודיקסטע זשורנאַלן װערט אָפּגעדרוקט אַן אינטערװיו מיט אַ באַרימטער שרײַבערין, אײנע פֿון די ייִדישע אינטעלעקטואַלן פֿון אַלטן שניט. זי זאָגט זיך אַרױס אױף עטלעכע טעמעס; מערסטנס זײַנען אירע רײד געראָטענע. נאָר אין אײן פּונקט גיט זיך בײַ איר אַ קײַקל אַרױס פֿון מױל אַזאַ שטותערײַ, װאָס שטעכט די אױגן און קימערט דאָס האַרץ. דהינו:
"ייִדיש איז יאָ פֿאַרבונדן מיט אידעאָלאָגיע אין אַמעריקע. מיר האָבן דאָ יונגעלײַט, װאָס האַלטן פֿון ייִדיש, װײַל זײ זוכן אַ ייִדישע קולטורעלע סבֿיבֿה װאָס איז ייִדיש, אָבער אַנטי-ציוניסטיש.
"פֿאַר מיר איז דאָס אַ טרױעריקער מצבֿ. ס'איז אָך און װײ װען מע ניצט אױס ייִדיש כּדי צו דיסקרעדיטירן די ייִדישע מדינה. די יונגע לינקע װילן נוצן ייִדיש כּדי צו דערגרײכן אַ מין ייִדישע אידענטיטיִעט, װאָס האָט קײן שום שײַכות נישט צו ישׂראל. די האָמאָסעקסואַליסטן טוען דאָס אױך. ... איך הײב נישט אָן צו פֿאַרשטײן, פֿאַר װאָס די ייִדישע האָמאָסעקסואַליסטן האָבן אַזאַ אינטערעס אין ייִדיש..."
דאָ פּאָיאַװען זיך די נישט-באַזאַכטע פּלאַפּלערײַען פֿון אומװיסיקײט. פֿאַרשטײט זיך, אַז די חשובֿע מחברין גיט נישט אָן קײן אײנציקן בײַשפּיל פֿון אַ "יונגן לינקן" ייִדישיסט װאָס באַניצט זיך מיט ייִדיש באשר ער װיל "דיסקרעדיטירן די מדינה". פֿאַר װאָס שטעלט זי נישט צו קײן בײַשפּיל? װײַל ס'איז נישטאָ קײן אײנער װאָס װערט באַצײכנט מיטן טיטל ייִדישיסט װאָס זאָל האָבן אַזאַ אַנטי-ציוניסטישן צוגאַנג צו דער ייִדישער שפּראַך און קולטור. ס'זײַנען אַװדאי דאָ אַזלעכע, װאָס רעדן װ ע ג ן ייִדיש אױף אַן אומפֿאַראַנטװאָרטלעכן אױפֿן. נאָר עס װײַזט אױס, אַז די שרײַבערין געפֿינט זיך אױך צװישן זײ. די הײַנטיקע שאַפֿונגען אױף ייִדיש נעמען אַרײַן אַ סך שאַטירונגען, נאָר אַנטי-ישׂראלדיקײט איז װײַזט אױס נישט קײן אָנזעעװדיקע.
איך װעט זיך מיט דער דאָזיקער שרײַבערין אױף װאָסער נישט איז סומע זי זאָל נישט אָנגעבן, אַז זי קען נישט אָנרופֿן קײן אײן טעטיקן ייִדישיסט מיט אַ בכּיװנדיקן אַנטי-ישׂראלדיקן צוגאַנג.
האָמאָסעקסואַליזם איז אַן אַנדער ענין. דאַכט זיך דעם מחבר פֿון די שורות, אַז אַ סך פֿײגעלעך װײַזן יאָ אַרױס אַ שטאַרקן אינטערעס אין דער שפּראַך. אָבער דערפֿאַר װאָס די שרײַבערין פֿאַרשטײט נישט זײערע מאָטיװן, איז זײער אינטערעס ממילא טריף-פּסול. אָט אַזאַ צוגאַנג איז טאַקע עפּעס װאָס מע "הײבט נישט אָן צו פֿאַרשטײן". אַ סבֿרה, אַז די חשובֿע שרײַבערין איז אַ האָמאָפֿאָב?
די שטותים װאָלטן נישט געװען מערקװערדיק, װען די שרײַבערין זאָל זיך נישט האָבן געװאָרפֿן מיט אַזעלכע "װאָרענונגען" אױף אַ גרױסער צאָל ייִדישע אונטערנעמונגען. דאַכט זיך, אַז קײנער האָט זי נאָך נישט פֿאַרבעסערט. אפֿשר װעט אײנער פֿון אירע חבֿרים לײענען אונדזער אַרטיקל און איר אײַנרױמען אַ שאלה אין אױער: װי קומט אַ פּאַטש צו גוט-שבת? פֿון װאַנען שטאַמט איר קאָנספּיראַציע-טעאָריע, אַז אַנטי-ציוניסטן רײַסן זיך צו ייִדיש? און פֿון װאַנען נעמט זיך איר אַנטיפּאַטיע צו האָמאָסעקסואַליסטן? מע װיל װיסן, אױב נאָר צוליב װיסנשאַפֿטלעכע סיבות: װאָס טרײַבט שטותערײַ?